بهینه‌سازی پارامترهای فرآیند تولید کنسانتره کشمش دو رقم گرد و کشیده منطقه خراسان

از دیرباز کشمش در کشور ما جزء اقلام صادراتی محسوب می‌شود به‌طوری‌که فقط 20-15 درصد کشمش مصرف می‌شود و مابقی به قیمت پائین صادر می‌گردد. همچنین تا بیست سال پیش ایران جزو مهم‌ترین کشورهای عرضه‌کننده کشمش به کشورهای اروپایی و آسیایی بود. متاسفانه عقب‌ماندگی تکنولوژی و عدم استفاده از روش‌های نوین کشاورزی، فرآوری و بسته‌بندی مناسب باعث از دست دادن بازارهای جهانی گردید. امروزه در دنیا بالاخص کشورهای اروپایی و آمریکایی محصولات مختلف جانبی از کشمش مانند خمیر و کنسانتره کشمش تولید می‌شود. متاسفانه در کشور ما با وجود ماده اولیه مناسب، در این راستا هیچ‌گونه اقدام جدی صورت نگرفته است لذا در این تحقیق نحوه استخراج کنسانتره کشمش مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از واریته‌های کشمش گرد و کشیده، تولیدی منطقه کاشمر برای تولید کنسانتره کشمش استفاده شد و آزمایشات در دو سطح حلال (1:1 و 2:1) و سه سطح  دمایی استخراج (60، 70 و 80 درجه سانتی‌گراد) و سه سطح دمای تغلیظ (50، 60 و 70 درجه سانتی‌گراد) انجام گرفت. در نهایت خواص فیزیکوشیمیایی کنسانتره حاصل از جمله رنگ، ویسکوزیته، درصد قند احیاء، اسیدیته و شمارش کپک و مخمر اندازه‌گیری شد. روش آماری براساس فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی انجام شد و جهت مقایسه میانگین‌ها از آزمون چنددامنه‌ای دانکن استفاده گردید. آنالیز آماری نتایج نشان می‌دهد که جهت تولید کنسانتره کشمش، استفاده از کشمش گرد با نسبت حلال 2:1 در دمای استخراج 60 درجه ‌سانتی‌گراد و دمای تغلیظ 50 درجه ‌سانتی‌گراد پیشنهاد می‌گردد.کشمش گرد از کشمش کشیده ارزان‌تر و برای تولید کنسانتره اقتصادی‌تر می‌باشد. کشمش گرد آرومای بیشتری نسبت به کشمش کشیده دارد. با افزایش دمای تغلیظ و دمای استخراج کشمش گرد، شدت رنگ کنسانتره حاصل از آن کمتر از کشمش کشیده می‌شود. بنابراین این فاکتورها موجب شدند تا کنسانتره کشمش گرد بر کنسانتره کشمش کشیده ترجیح داده شود.